Luk 12 | KUD | STEP | Boda mwalaꞌina hihuluhuluꞌahaiyama ta hitupatupauyoidi, na Yeisu iwalo mugai ana taumulitaowo aidiyai iwalo, ‘Amꞌita avivinigomiu na havena Palisiwo yadi paihowa oyaꞌoyama ampaipaihowaidi, wuwuna yadi paihowa dova pwalawa ana abi yeseseha. Abaꞌabiye sesehane ebe hava habuluna mata iꞌabiye mwalaꞌi,

Luke 12

Nuwatuwudawadawanidi vehabana

1 Boda mwalaꞌina hihuluhuluꞌahaiyama ta hitupatupauyoidi, na Yeisu iwalo mugai ana taumulitaowo aidiyai iwalo, ‘Amꞌita avivinigomiu na havena Palisiwo yadi paihowa oyaꞌoyama ampaipaihowaidi, wuwuna yadi paihowa dova pwalawa ana abi yeseseha. Abaꞌabiye sesehane ebe hava habuluna mata iꞌabiye mwalaꞌi, 2 na ginauli dawadawanidi howola Yaubada abo iꞌabiye mahalavaedi, na hihanapui. 3 Na hinage hava guguyou ainai amwalowalowedi mata ahubena aidiyai tomowa hibenaledi. Na hava nuwana vehabana amwalo himhim vada holanai mata tomowa maudoina aidiyai hiwalo mahalavaei.

Yaubada tameheuhei

(Madiu 10.28-31)

4 ‘Na augeluwo yavenuwamwauwegomiu, hiya taumiu adi tauꞌoiye mwalowoi, havena ammehemeheuhedi, wuwuna hiya taumiu ibom howahowana na hiꞌoiye mwalowoi na aluꞌaluwamiu nigele howahowadi. 5 Na hesi Yaubada ammeheuhei, wuwuna iya howahowana dalava alaꞌalahina ainai taumiu na aluꞌaluwamiu iveyababa bwauwedi. Moiha iya ibom ammeheuhei!

6 ‘Viha dova lowolowo adi maiha? Nigele mwalaꞌina, dova toea bwau na lowolowone adi bagibagili nima ehebo. Na Yaubada nigele lowolowone ehebo iyanuwapwanopwanowei. 7 Na hinage uluꞌulumiu vahudi maudoidi Yaubada ivahili veꞌovidi. Ainaena havena ammehemeheuhi, wuwuna omiu amhae alili na abo lowolowo bodadi.

Yeisu ana yemidi yo ana uvala vehabana

(Madiu 10:32-33; 12:32, 10:19-20)

8 ‘Teina hinage amhanapu iliꞌilimani. Ebe yaiyadiwo vehabagu tomowa mehediya hiwalo mahalava, yau Tomowa Moihagu mata yawalo mahalavaei Yaubada yana Tausagenawasao mehediya. 9 Na ebe yaiyadiwo hiuvalaegau tomowa mehediya, yau hinage howola Yaubada yana tausagenawasao mehediya yauvalaedi.

10 ‘Yau Tomowa Moihagu ebe yaiya iꞌawa yabayababaegau Yaubada mata inuwahamui. Na ebe yaiya Aluꞌaluwa Veꞌahihi iꞌawa yabayababaei, mata nigele Yaubada iyanuwahamui.

11 ‘Na ebe tomowa hilauvaigomiu vada tapwalolo aidiyai habi lauvetala babadao yo tauloinao mehediyai havena ammehemeheuhi nuwana amnuwanuwatuwu vedova mata yadi panivila amyemaihadine, 12 wuwuna hauganane ainai Aluꞌaluwa Veꞌahihi baidamiu, na iya mata iveꞌitagomiu hava mata amwaloweine.’

Walo vegevegedi wasawasao vehabadi

13 Bodaone aidiyena towaho ehebo iwalo, ‘Tauveꞌita, tahigu ainai uwalo ta tupwana abaloina imohegau mwalona tamamaiwa iwawaloweine’.

14 Na Yeisu towahone yana walo iyemaiha, iwalo, ‘Augelu, yaiya loina imohegau ta ebeha yavetauloina bo yaveꞌaha alimiyai?’ 15 Na hinage yana walone itubwei ta boda maudoidi aidiyai iwalo, ‘Amꞌita avivinigomiu na havena wasawasa nuwamiu ivaivai, wuwuna nigele mata wasawasa ainaena yawahi namwanamwana amyalobai.

16 Eeta ehebo abaꞌita imohedi walo vegevegediyena, iwalo, ‘Ehebo tauwasawasa yana tanovi mwalaꞌidi na bagibagilidi ta aiꞌai mwalaꞌina aidiyena ilobai. 17 Ainaena towahonane ibom inuwanuwatuwu, ta iwalo, “Aiꞌai mwalaꞌina na yagu vadavada nigele howahowana. Ainaena mata hava yapaihowaine? 18 Nuwana vadavada miyamiyadiwa yaloꞌe vehuludi na vauvaudi yo mwalaꞌidi yaꞌabidi ta aiꞌai yo yagu ginauli maudoina aidiyai yamwauwidi, 19 na mulitai mayagu yaliyaya yawalo, ‘Yau tauwasawasa ehebo bada yaꞌatububuni vateyaiꞌo na yagu wasawasaone maudoina howahowana bolimai viha hilalaoma vehabadi. Eeta paihowa ainaena yaꞌaiyawasi na hesi yaliyaya taꞌi, wuwuna bada agu yo agu weꞌaha maudoina howahowagu.’”

20 ‘Na hesi Yaubada towahowa ainai iwalo, “Owa, yauyaulem! Masigili teina ainai yawahim yavaivehulu. Na teina ginauliwone uꞌabinonovaidine mata yaiya vehabana.” ’

21 Na Yeisu yana walo abaꞌovi ainai iwalo, ‘Teina dova mata hiya wasawasa hibom vehabadi hihiwahiwagogoi mata nigele hiyavewasawasa Yaubada mehenai.’

Atehawawali

(Madiu 6:25-34; 19-21)

22 Eena ana taumulitaowo aidiyai iwalo, ‘Havena yami miya baleꞌu vehabana amnuwanuwatuwu mwalaꞌina, amiu yo ami aleꞌo vehabana. 23 Wuwuna yawahida ginauli mwalaꞌina maudoida alidai na ginauli tau vehabadi nigele ginauli mwalaꞌina.

24 ‘Teina teya abaꞌita yamohegomiu aoꞌao vehabana hauga maudoina nigele hiyalaulaupeli, nuwana hiyalaulauꞌeli, na hinage nigele yadi vadavada, na Yaubada hauga maudoina aiꞌai imohemohedi; na hesi omiu amhae alili abo ꞌaoꞌao. 25 Yaiya alimiyena yana nuwatuwu ainaena howahowana yana hauga baleꞌuwai iꞌabiye daodao? Nigele awa? 26 Ebe nigele howahowamiu na ginauli habuludi ampaihowaidi, hava vehabadi vagadi vehabadi amꞌateꞌatehawawaline?

27 ‘Na hinage teina teya abaꞌita, pwalawasi yadi ini vehabana amnuwanuwatuwu. Hauga maudoina nigele hiyapaipaihowa, na hinage nigele adi aleꞌo hiyapaipaihowadi. Na moiha, Solomoni ana aleꞌowone yo ana pasaone adi ita namwanamwadi, na hesi pwalawasi adi ita hinamwanamwa alili. 28 Ainaena amnuwanuwatuwu Yaubada yana itaꞌavivini alimiyai vehabana. Iya nuꞌula iyepasadi pwalawasi namwanamwadi aidiyena, mata hitaya na iꞌahubena hiwelai na higabudi, na omiu nuꞌula pwalawasidi amnamwanamwa gabaei, ainaena howahowana ami aleꞌo imohegomiu. Eeta havena yami yemidi Yaubada ainai ibelubelu. 29 Ainaena havena amnuwanuwatuwu mwalaꞌina yo amꞌateꞌatehawawali aiꞌai yo weꞌaha vehabadi. 30 Taumiya baleꞌu maudoidi ginauli teina vehabadi hinuwanuwatuwu, na hava yami nuwanuwatuwu Tamamiu bada ihanapuidiꞌo. 31 Na ilowoinanegomiu ebe mugai Yaubada yana loina ambehaei, ta ainaena ginauliwone imohegomiu. 32 Eeta moiha, omiu Tamamiu yana sipiwo, ta havena ammehemeheuhi, wuwuna bada ivesinuwagomiuꞌo ta ebe yana abaloina ainai amluwu.

33 ‘Na yami tobwatobwao amvegimwalaedi na manedine amꞌaiyauyanedi tauwewelohe aidiyai, ta ebe galewai yami wasawasa imiyavateyai. Wasawasane galewai imiyamiyane nigele yana abaꞌovi, wuwuna nigele teya tauꞌaivavali tupwanane ainai, yo hinage nigele hulahula. 34 Eeta amhanahanapui neta aiteya tupwa ainai yami wasawasa imiyamiyane neta ainai yami nuwatuwu isagena.

Taupaihowa namwanamwadi na yababadi

(Madiu 24:45-51)

35 ‘Eeta amꞌabinonovai iliꞌilimani ta ami luwuluwu amliꞌwadi, na hinage mayami lampa masemaseledi amhaꞌwahaꞌwa, 36 dova taupaihowao yadi taubada hihaꞌwahaꞌwai yana laugwaipilema tawahola mahulina vehabana. Eeta ebe aiteya hauga ainai imahalava na awaꞌeda ainai iꞌaigohagoha, mwayamwayau awaꞌedane hihoꞌe ta iluwu. 37 Ainaena ebe hihilahilawa na hiꞌatuꞌatububuni na hihaꞌwahaꞌwa na ilobaidi, mata hiyaliyaya mwalaꞌina. Na yawalo moiha, yadi taubadane mata luwuluwu abapaihowa iliꞌwadi ta taupaihowao himiya na iya vehabadi ivetaupaihowa. 38 Na hinage ebe yana hauga laugwaipile ainai na ibwedabweda ta masigili holana bo nuwana iꞌahuꞌahubena na imahalava na bada dova yadi miyamiyane na ilobaidi, mata hinage hiyaliyaya mwalaꞌina.

39 ‘Hinage ginauli ehebo teina amnuwatuwu avivini ebe vada taniwagana ihanapui aiteya hauga ainai tauꞌaivavali iluwuluwune yana vadai, iꞌatububuni iliꞌilimani na ihilahilawa ta ebe havena yana vadane ipapapapa. 40 Ainaena omiu hinage amꞌatububuni iliꞌilimani, wuwuna yau Tomowa Moihagu yagu laugwaipilema ana mahana ainai amwalo mata nigele yayalaoma neta ainai mata yalaoma.’

41 Eena Pita iwalo, ‘Bada, neta ai vehabamai uwalowalone, bo tomowa maudoidi vehabadi?’

42 Na Yeisu iwalo, ‘Taupaihowa namwanamwadi na hanahanapudi yadi mumuga teina dova, ebe yaiya iya yana taubada ivesinuwaei na vada iꞌita avivini, na ana geluwo aiꞌai imohemohedi ahubena ehebo ehebo. 43 Na yana taubadane ilau gwaipilema ta yana taupaihowane ilobai yana paihowa dumwaluna, mata vehabana iyaliyaya na ainai iwalo, 44 “Yam paihowa namwanamwana vehabana mata ginauli maudoina adi loina yamohego ta uloina”. 45 Na ebe taupaihowane ibom ainai iwalo, “Yagu taubadane howola ibwedabweda”, ainaena yabom yagu nuwatuwu yapaihowaidi. Ainaena ana geluwo towatowaho yo waiwaihiu italatalaidi, yo nigele aiꞌai iyamohedi, na ibom iꞌaiꞌai yo inumanuma ta inuma yauyaule. 46 Na mulitai abo yana taubadawa ahubena ehebo ainai mata ilaoma. Na yana laomane neta taupaihowane yana nuwatuwu ebeha mata nigele iyalaoma ta mahanana havena ihanahanapui. Na mata iyemaiha ta taupaihowawa awaꞌawasewanane baidana imwau eheboidi.

47 ‘Ainaena ebe yaiya yana Taubada yana nuwatuwu ihanahanapui na nigele iyapaihowai mata sapi mwalaꞌina iveꞌalo. 48 Na taupaihowa yaiya yana taubada yana nuwatuwu nigele iyahanapui, na ipaihowa pwanoli, mata sapi iveꞌalo, na nigele mwalaꞌina mata iyavai. Na hava mwalaꞌina ilolobaine ebeha mwalaꞌina italamwei. Na yaiya ainai mwalaꞌi alilina tomowa himwaumwauwi, hiya mata yadi awanoi mwaliꞌi alilina hipaihowai.’

Yeisu vehabana wahei imahalava

(Madiu 10:34-36)

49 ‘Yalaoma ebeha aiwa yayuvi baleꞌuwai ta nuwanuwagu imwayamwayau na iꞌala hawawali. 50 Na hesi hauga muhamuhana na bapitaiso muyamuyana mata yalobai, ainaena mayagu ate hawawali, ana higa bapitaisonane aliguwai hipaihowai.

51 ‘Na vedova? Yami nuwatuwu ebeha yagu laoma baleꞌuwai neta daumwali amlobai? Nigele taꞌi. Na hesi yawalo alimiyai, ebeha mata aleha yo wahei alimiyai himahalava. 52 Hauga teina aidiyena na hauga hilalaoma aidiyai, mata huhu aidiyena wahei himahalava. Huhuwone alodiyai ebe tomowa adi bagibagili dova nima ehebo, mata alodiyena hitau tonuga himanini hitau bwau aidiyai bo hitau bwau himanini hitau tonuga aidiyai. 53 Mata hiwahei ta tama natuna towahona iveꞌalehaei, na natu towahona tamana ainai iveꞌaleha. Hinage mata hina natuna waihiuna iveꞌalehaei na natu waihiuna hinana ainai iveꞌaleha. Aihale mata lawana iveꞌalehaei na wainiune mata lawanane aihalewa iveꞌalehaei.’

Veꞌiveꞌilala adi hanapu vehabana

(Madiu 16:2-3, 5:25-26)

54 Yeisu hinage tomowaone aidiyai iwalo, ‘Haugana ebe amꞌita bolibolime yalovi gibagibadi hihaehaema, amhanapuiyaꞌo ebeha mata iꞌwesu, neta moiha. 55 Na ebe tupwa yalasi ainaena yaumai itowatowama, neta bada amhanapuiyaꞌo ebeha hauga muhamuha na mahavai imahalava. 56 Moiha, omiu baleꞌu adi ilaꞌilalao amhanahanapuidi na hesi Yaubada yana ilaꞌilalao nigele amyahanapuidi hauga vauvauna mehedai vehabana. Teina yami oyama.

57 ‘Na hava wuwuna ta nigele amyavesinuwa iliꞌilimani ta amwaha dumwaluna ainaena amyalaune? 58 Na ebe amꞌaleha ilaoma na iꞌitago ebeha ilauvetalaego, ilauwainanei ebe haugana amlaulau amwahai, utowoi na lauhapuliwa upapaihowaiwa uꞌabiye dumwalu, ta ebe havena amtaulauvetalane ilawelawego tauloina ainai, mata dova ta tauloinane vada paipai ana tauꞌita avivini iloinaei ta vada paipaiyai imwauwigo. 59 Na yawalo moiha mata nigele hiya livahigo vada paipaiyena ana higa am vagavaga maudoina uyemaiha veꞌovi.’